مدل‌سازی مکانی - زمانی خصوصیات کیفی و وضعیت تغذیه‌گرایی تالاب چغاخور با استفاده از شاخص‌های آلودگی و تکنیک‌های قطعی و زمین‌آماری GIS

مدل‌سازی آلودگی تالاب‌ها و دریاچه‌ها برای توسعه و تخصیص کاربری اراضی، مدیریت، پایش کیفیت، پیشگیری از آلودگی و حفاظت از تنوع زیستی آنها ضروری است. در این تحقیق از پارامترهای فیزیکی و شیمیایی (EC, TDS, DO, pH, NO3-, PO43-, SD, TP, TN, Chl.a)، شاخص‌های آلودگی و زیستی BMWP & TSI و مواد آلی خاک (OM)، جهت ارزیابی آلودگی و تأثیر فعالیت‌های انسانی بر کیفیت تالاب چغاخور استفاده گردید. جهت نمونه‌برداری و سنجش این پارامترها ابتدا ایستگاه‌های نمونه‌برداری به صورت غیرتصادفی و سیستماتیک انتخاب شدند. نمونه‌برداری در 12 ایستگاه از عمق 50 سانتی‌متری سطح و نزدیک بستر در 6 مرحله به فواصل زمانی 45 روزه و مکانی یک کیلومتری انجام شد. سپس مدل مکانی میانگین سطح و عمق پارامترهای کیفی، مواد آلی خاک، شاخص‌های TSI و BMWP، با استفاده از توابع درون‌یابی بر اساس تکنیک اعتبار‌سنجی متقابل (کمترین مقدار RMSE، بیشترین مقدار R2 و کمترین مقادیر MAE و MBE نزدیک به صفر داده‌های مکانی) روش‌های قطعی و زمین‌آماری در محیط GIS تهیه گردید. نتایج مدل‌سازی مکانی - زمانی سالهای (1383-1385) مشخص کرد که میزان شاخص‌های TSI، BMWP و OM به طور متوسط با مقادیر 61، 31 و 40% در وضعیت کیفی مغذی و بد می‌باشد که این میزان در نیمه جنوبی به دلیل فعالیت‌های کاربری اراضی بیشتر است. همچنین پارامترهای TSI، PO43- و DOsat از همبستگی زمانی و نیز پارامترهای BMWP، OM، TDS و عمق تالاب از همبستگی مکانی بالا و معنی‌داری برخوردار هستند. همچنین نتایج مدل‌سازی مکانی - زمانی TSI سالهای (1385-1386) مشخص کرد که تالاب در فصل بهار و پاییز دارای بیشترین میزان آلودگی (متوسط مغذی 67-70) که در نیمه جنوبی به دلیل تأثیر فعالیت‌های انسانی و کاربری اراضی در وضعیت فوق مغذی 70-74 و در فصل تابستان با متوسط مغذی 59 دارای کمترین میزان آلودگی است.